گفت و گو با پژوهشگر حوزه باکتری شناسی پزشکی در مورد:
لزوم توسعه واکسن علیه بیماری سوزاک با استفاده از فن آوری پروتئین های نوترکیب
با توجه به مقاومت آنتی‌بیوتیکی نایسریا گونوره به اکثر داروهای در دسترس، نبود واکسن موثر برای پیشگیری از عفونت سوزاک و تغییرات آنتی‌ژنی وسیع در این باکتری، طراحی و ساخت یک واکسن موثر علیه این عفونت می تواند نقش مهمی در کنترل عوارض ناشی از این پاتوژن، از جمله ناباروری، بارداری خارج رحمی، بیماری التهابی لگن، اورکیت و اپی‌دیدیمیت ایفا کند.
لطفا خودتان را معرفی بفرمایید و راجع به پروژه تحقیقاتی تان توضیح دهید:
نرجس نوری، دانشجوی دکتری تخصصی باکتری‌شناسی پزشکی در گروه پاتوبیولوژی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران هستم. عنوان پژوهش من "شناسایی آنتی‌ژن‌های پروتئینی جدید به عنوان کاندیدای واکسن به منظور ایمنی‌زایی علیه نایسریا گونوره به روش Reverse Vaccinology و ارزیابی ایمنی‌زایی آنتی‌ژن‌های منتخب" است. این پروژه به صورت مشترک در دانشگاه علوم پزشکی تهران و انستیتو پاستور ایران و به راهنمایی دکتر محمد رضا پورمند و دکتر فرزاد بادمستی در حال اجرا است.
در این پروژه، ابتدا یک مطالعه بیوانفورماتیکی با روش Reverse Vaccinology بر روی ژنوم سویه‌های در گردش نایسریا گونوره انجام شد که منجر به معرفی تعدادی پروتئین مناسب جهت ایمنی‌زایی علیه نایسریا گونوره شد. از میان پروتئین‌های شناسایی‌شده، سه پروتئین برای مطالعات آزمایشگاهی انتخاب شد. ژن کدکننده پروتئین‌های منتخب در شرایط آزمایشگاهی کلون و بیان شد. سپس پروتئین‌ها تخلیص شده و پس از تایید برای بررسی ایمنی‌زایی در مدل موشی مورد استفاده قرار گرفت. در حال حاضر، مطالعه مدل حیوانی به پایان رسیده و به زودی اثر ایمنی‌زایی پروتئین‌ها در سرم حیوانات با بررسی تیتر آنتی‌بادی‌ها، اثر باکتری‌سیدال سرمی و توانایی اپسونوفاگوسیتوز سرم حیوانات دریافت‌کننده پروتئین‌ها مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.
پروژه شما چه کمکی به نظام بهداشتی و درمانی کشور می‌کند؟
با وجود درمان‌های آنتی‌بیوتیکی گسترده برضد نایسریا گونوره، این پاتوژن همچنان یکی از شایع‌ترین عوامل منتقله از راه جنسی است و طی دهه گذشته، شیوع عفونت سوزاک به دلیل ظهور سویه‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک افزایش یافته است.و از طرفی بروز سویه‌های نایسریا گونوره مقاوم به درمان، باعث محدود شدن گزینه‌های درمانی در دسترس شده است. با توجه به مقاومت آنتی‌بیوتیکی به اکثر داروهای در دسترس، نبود واکسن موثر برای پیشگیری از عفونت سوزاک و تغییرات آنتی‌ژنی وسیع در باکتری نایسریا گونوره، طراحی و ساخت یک واکسن موثر علیه این عفونت می تواند نقش مهمی در کنترل عوارض ناشی از این پاتوژن، از جمله ناباروری، بارداری خارج رحمی، بیماری التهابی لگن، اورکیت و اپی‌دیدیمیت ایفا کند. نتایج این مطالعه می‌تواند به عنوان بستری برای مطالعات گسترده‌تر پیرامون تولید یک واکسن موثر علیه عفونت سوزاک و پیشگیری از عوارض ناشی از آن باشد.
آیا مقاله‌ای در مورد این موضوع به چاپ رسانده‌اید؟
تا کنون یک مقاله از این مطالعه در ژورنال Infection, Genetics, and Evolution و با عنوان :
به چاپ رسیده است. مقاله دوم نیز از این مطالعه در حال نگارش است.
توصیه شما به دیگر دانشجویان که می‌خواهند در این حوزه فعالیت کنند چیست؟
با توجه به مقاومت گسترده آنتی‌بیوتیکی در میان سویه‌های نایسریا گونوره و تغییرات ژنتیکی وسیع در ژن‌های این پاتوژن، انجام تحقیقات گسترده و همچنین به روز رسانی اطلاعات در این زمینه ضروری است و مطالعه بیشتر در خصوص اثر ایمنی‌زایی سایر پروتئین‌های نایسریا گونوره می‌تواند به شناسایی و انتخاب بهترین پروتئین‌های کاندید واکسن کمک شایانی کند. همچنین، بررسی پلتفرم‌های مختلف واکسن و طراحی واکسن‌های پپتیدی مالتی‌اپی‌توپ با استفاده از اپی‌توپ‌های حفاظت‌شده و ایمنی‌زا می‌تواند مسیر توسعه واکسن علیه عفونت سوزاک و عوارض ناشی از آن را هموارتر کند. دانشجویانی که قصد فعالیت در این حوزه را دارند، با بهره گیری از دانش میان رشته ای در علوم مختلف میکروبیولوژی، ایمونولوژی، بیوتکنولوژی و بیوانفورماتیک می توانند به توسعه دانش و فناوری‌های نوین در زمینه تولید واکسن علیه این عفونت کمک کنند.
متشکرم و آرزوی موفقیت برای شما و اساتید گرامی را دارم.
مصاحبه کننده و تدوین گر خبر: انسیه ماسوریان
ارسال به دوستان